top of page

Gölcük’ten Jacksonville’e bir muhrip hikayesi...

1 Nisan 1998’de ABD’den beş bin milden fazla uzakta, Gölcük “Poyraz İskelesinde onlarca denizci tören için toplanmış, parlayan bahar güneşinde, Türk Bayrağının ve alay sancaklarının gölgesi Körfeze yansıyordu.


TCG YÜCETEPE (D-345)’nin 16 sene sonra Türk Deniz Kuvvetlerinden ayrılış töreni yapılıyordu. Davetliler arasında Amerikalı misafirlerde vardı. Toplam 53 sene görevde kalan ve binlerce denizcinin hatıralarıyla yüklü bir geminin hizmet dışına ayrılması, gemide görevli son personelin gemiyi terki ve limandan çekici vasıtayla ayrılan gemiye el sallanması hüzün yüklü anları çoğaltmıştı.


Modern bahriyelerin kurulmasından bu yana Dünyanın dört bir yanında böyle yüzlerce duygu yüklü hizmetten ayrılma töreni yapılmıştır ama bu töreni özel kılan ve hikayesini anlatmamıza neden TCG Yücetepe’nin Türk Deniz Kuvvetlerine katılmadan önce USS ORLECK adıyla ABD Bahriyesinde kritik görevlerde yer alması hatta  bir geminin hatırası için kurulan Dünyanın en kalabalık derneğine ilham olmasıydı.


Törende bulunan Amerikalı misafirler arasında gemiye adını veren ve ikinci dünya savaşında bulunan Teğmen Joseph Orleck’in ailesinden Bob ve Barb Orleck’te vardı.

USS ORLECK (DD 886) 15 Eylül 1945'ten 1982’ye kadar 37 yıl boyunca ABD Donanmasına hizmet etmişti.



2. Dünya Savaşı'nın hemen sonunda “Soğuk Savaş” döneminde hizmette olan gemi Kore ve Vietnam savaşlarında aktif görevlerde bulunmuş ve 1982'de TCG Yücetepe adıyla Türk Deniz Kuvvetlerine katılmıştı. Tarihi boyunca birçok başarı gösteren gemi Kore’de iki Kuzey Kore İkmal trenini kara bombardımanı ile etkisiz hale getirerek “Tren Avcıları Kulübü”nün öncülüğünü yapmış, Vietnam’da ise meşhur Amerikan piyadelerine destek için diğer tüm gemilerden daha fazla atış yaparak Top Gun lakabını almıştı. Zaman zaman filmlerde de kullanılan USS Orleck “Savaş Rüzgarları” filminin ana platformu olmuştu.

 

Ayrılış töreninde davetli olan ve 1980’lerde arkadaş toplantıları ile başlayan USS Orleck Derneğinin öncüsü Bob ORLECK, geminin akıbeti hakkında bilgi edinmek için Türk Donanması ile temasa geçmeye karar vermiş ve emekli deniz subayı arkadaşı gemiyi Türkiye’de ziyaret etmişti. Geminin o dönem ikinci komutanlığını yapan Cem Gürdeniz’le şahsen tanışan Bob, geminin Türkiye’ye hizmet sonrası ABD’ye intikali için çalışmaya başlar.

 

Sadece geminin değil, daha da önemlisi gemide görev yapan denizcilerinde anılarını yaşatmayı amaçlayan USS Orleck Derneği Başkanı Bob, gemilerin bir metal parçasından öte içinde yaşamış olan personelle hayat bulduğuna inandığından, atası Teğmen Orleck’in adı verilen bu geminin geri intikali görevini üstlenmekte öncülük eder.

 

Bob, oğluyla birlikte Norfolk'ta Türk Bayrağı çekilmesi planlanan TCG Gaziantep’de 2. Komutan Cem Gürdeniz ile buluşur. Türk Donanmasına katılması planlanan gemilerin olması, TCG Yücetepe’nin yani USS Orleck'in de içinde bulunduğu, eski gemilerin hizmetten ayrılması anlamına geliyordu.  Daha öncesinde aralarında dostluk gelişen Bob ile Cem Gürdeniz zaman zaman geminin hizmetten ayrılacağı ve bunun sonucunda geminin müzeye dönüştürülmesi ihtimali üzerine konuşuyorlardı. Geminin ABD’ye geri getirilmesi ya da Türkiye'de bir buluşma yapılması etrafında uzlaşılır.

 

Daha sonrasında TCG Yücetepe’nin Türk Donanmasında yaşına rağmen üstün performans göstermesi, 1997 Denizkurdu Tatbikatında özellikle kara bombardımanı eğitimlerinde yüksek puan alması Bob’un geminin ABD’de müze olarak hizmet vermesi hayallerini biraz erteleyecekti. TCG Yücetepe, 1997’deki 30 Ağustos Zafer ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramlarında İstanbul Boğazında yapılan geçitlerde Donanma Komutanını ağırlamış selamlama atışı yapmıştı. Amerikan Kongresinin G Sınıfı fırkateynlerin Türk Donanmasına katılmasına engel olması ve TCG Yücetepe’nin görev performansı hizmet dışına ayrılması düşüncesini bir süre rafa kaldırmıştı fakat kısa bir süre sonra G Sınıfı Fırkateynlerin Türk Donanmasına devri kararı alınır ve Bob, Ocak 1998'de Charleston'da Türk Bayrağı çekilecek ve aralarında arkadaşı Cem Gürdeniz’in ikinci komutan olarak görev yaptığı TCG Gaziantep’in de olduğu üç G sınıfı fırkateyn için yapılacak törene davet edilir. Törenden kısa bir süre sonra Cem Gürdeniz'den geminin hizmet dışına ayrılacağına dair bir mesaj alan Bob, TCG Yücetepe’nin hizmetten ayrılış törenine davet alır.



 

Ruhundaki denizcilik sevgisi ve gemilere olan tutkusunu tüm samimiyetiyle gösteren ve “Mavi Vatan” kavramını ilk ortaya atan Cem Gürdeniz’in çok özel çabalarıyla; Bob, zorlu vize ve yolculuk sonrası İstanbul Atatürk Havaalanında iki Türk Deniz Subayı tarafından karşılanmış ve VIP misafir olarak ağırlanarak dönemin amiralleriyle protokol yemeği düzenlenmiş ayrıca o dönem USS Orleck gibi Türk Donanmasında 22 yıl hizmet verdikten sonra İzmit Körfezinde müze olarak hizmet veren TCG Gayret Müze Gemiye (USS Eversole DD-789) ve daha birçok tarihi yere gezi yapılmıştır.

 

 

Bob, gemiyi Poyraz limanında ziyaret ettiğinde geminin Türkler tarafından bu kadar iyi muhafaza edilmesine şaşırarak ve gözyaşlarına engel olamamıştır. Gemi hizmetten ayrılmadan önce kendisine komutan kamarasında ikramlarda bulunulmuş, gemiyi kazan dairesine kadar gezme imkanı bulan Bob ve Barb gemiye giriş çıkışlarında üst subaylara ve sancağa çalınan silistre çalınarak onurlandırılmışlardır. Barb Orleck 1982'de Amerika’daki hizmetten ayrılma törenine de katılmış ve yıllar sonra yine her iki hizmetten ayrılma törenine katılan tek kadın olarak aynı duyguları yaşıyordu.

 

Bob; Türk Denizcileri için “İşlerini o kadar iyi yapıyorlar 37 yaşında bir çok savaşa katılmış bir muhribi alıp 16 yıl boyunca muazzam şekilde bakımını yapmaları bu kalitenin ispatı. Geminin durumuna çok şaşırdım. Türkler gerçekten işini iyi biliyor” demişti.

 

İki ülkeye de hizmet veren ve gemilerini çok seven insanların bu hikayesinde; gemide çalışmamış birine açıklanması zor, güçlü ve sevgi dolu duygular var ama açık olan şu ki, bir metal parçası olan bu gemi pek çok insan için özel ve farklı coğrafyalardaki denizcilerin birbirini tanımasına ve aralarında köprü kurmasına vesile olmuştur. Decommissioned ORLECK DD 886 ve Münfesih YÜCETEPE D 345,  tarihteki yerini almış, onu hem ABD'de hem de Türkiye’de evleri olarak gören pek çok denizciye ev sahipliği yapmıştır. Halihazırda Jacksonville’de Müze olarak hizmet veren Orleck her yıl binlerce sevenini ağırlamakta, dernek üyeleri birçok yardım faaliyeti düzenlemektedir.



 

 

508 görüntüleme3 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör
bottom of page